Gmina Hrubieszów położona jest w najdalej na wschód wysuniętym regionie Polski, w powiecie hrubieszowskim, województwie lubelskim. Jej wschodnia granica, przebiegająca rzeką Bug, stanowi granicę Polski z Ukrainą, a jednocześnie wschodnią granicę Unii Europejskiej. Długość tego odcinka wynosi ok. 12 km. Przez jej południową stronę przebiega szerokotorowa linia kolejowa łącząca Śląsk z Ukrainą. Na terenie gminy znajduje się kolejowe przejście graniczne Hrubieszów-Izov. Gmina otacza dookoła Miasto Hrubieszów, odrębną jednostkę samorządu terytorialnego. Gmina Hrubieszów składa się z 37 miejscowości, zorganizowanych w 36 sołectw. Liczba mieszkańców wynosi ponad 10,5 tys.

     Walory przyrodnicze i klimatyczne, występowanie rzadkich gatunków flory i fauny:

• znaczna liczba obszarów i obiektów posiadających wysokie znaczenie ze względu na walory przyrodniczo-krajobrazowe; najczęściej występują tu masy powietrza polarno-morskiego i polarno-kontynentalnego (90%);
• w porównaniu do średniej wojewódzkiej, teren Gminy Hrubieszów, wyróżnia się zwiększoną sumą opadów atmosferycznych i najwyższymi w regionie wartościami usłonecznienia. Średnia liczba godzin z odkrytą tarczą słoneczną wynosi tutaj ok. 1680 – 1700 w ciągu roku. Są to wartości należące do najwyższych w kraju i znacznie przekraczają normę usłonecznienia, która np. dla uzdrowisk Europy Środkowo-Wschodniej wynosi 1500 godzin;
  
  Niezwykłym bogactwem występującym na terenie Gminy Hrubieszów są zasoby flory:
• występowanie  ok. 80 zespołów i zbiorowisk roślinnych;
• 903 gatunki roślin naczyniowych, wśród których znajduje się 31 gatunków objętych ścisłą ochroną prawną i 12 gatunków pod ochroną częściową;
• stanowiska rzadkich i chronionych gatunków koncentrują się wzdłuż doliny rzeki Bug oraz rozproszone są na obszarach leśnych;
• najcenniejszymi zbiorowiskami na terenie gminy są murawy kserotermiczne, występujące w rejonie Gródka i Czumowa na stromych i nasłonecznionych stokach doliny Bugu, na których rozwija się roślinność charakterystyczna dla stepów trawiastych lub kwietnych stref lasostepu. Występują tu bardzo rzadkie gatunki roślin. Zanotowano jedyne w Polsce stanowisko szczodrzeńca zmiennego i jedno z trzech w kraju stanowisk żmijowca czerwonego (populacja w odtworzeniu);
• największe na Zamojszczyźnie skupisko sosny czarnej.

     Gmina Hrubieszów to również cenne miejsce pod względem występowania rzadkich gatunków fauny:

• wśród ssaków należy wymienić: susła perełkowanego, bobra europejskiego, wydrę, borowiaczka, smużkę oraz wilka;
• dolina Bugu jest natomiast ważnym siedliskiem lęgowym, a także istotnym szlakiem wędrówek wielu rzadkich gatunków ptaków. Wśród nich należy wymienić: muchołówkę białoszyją, bociana czarnego, jarząbka, siniaka, dzięcioła białogrzbietego, dzięcioła zielonosiwego, rycyka krwawodzioba, zimorodka, derkacza, cyrankę i błotniaki;
• w małym lasku w miejscowości Cichobórz znajduje się tzw. „Czapliniec” – największa na Zamojszczyźnie kolonia czapli siwej;
• Lasy Strzeleckie charakteryzują się jednym z najwyższych zagęszczeń w Europie występowania orlika krzykliwego. Z siedliskami antropogenicznymi związane są inne rzadkie gatunki: żołna oraz dzięcioł białoszyi. Ogólnie w dolinie Bugu zanotowano występowanie 77 lęgowych i prawdopodobnie lęgowych gatunków ptaków. 67% z nich są to ptaki środowisk wodnych i błotnych.
• Bogactwo przyrodnicze potwierdzają różne formy ochrony przyrody: obszary sieci Natura 2000 (obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Środkowego Bugu”, obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Lasy Strzeleckie”, obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, specjalny obszar ochrony Natura 2000 „Zachodniowołyńska Dolina Bugu”, specjalny obszar ochrony Natura 2000 „Uroczyska Lasów Strzeleckich”), Strzelecki Park Krajobrazowy, Nadbużański Obszar Chronionego Krajobrazu, użytek ekologiczny „Błonia Nadbużańskie” oraz 4 pomniki przyrody.
  
  Gmina Hrubieszów to ponadto bardzo bogate zasoby kulturowe:
• Teren gminy jest bardzo atrakcyjny pod względem kulturowym, a położenie nad rzeką Bug i walory przyrodnicze wpływają na jego atrakcyjność turystyczną;
• Atrakcyjne położenie geograficzne sprzyjało osadnictwu na tych ziemiach, jeszcze w okresie neolitu. Natomiast początków osadnictwa należy poszukiwać w końcowej fazie paleolitu (starsza epoka kamienia), czyli ok. XI tysiąclecia p.n.e.
• Wartościowych odkryć, na temat innej neolitycznej kultury – pucharków lejkowych (3100 – 2500 r. p.n.e.), dostarczyły wykopaliska archeologiczne, prowadzone w miejscowości Gródek. Podobne prace wykopaliskowe doprowadziły do odkrycia pozostałości osadnictwa tzw. grupy masłomęckiej (nazwa pochodzi od miejscowości Masłomęcz), datowanej na III – IV w. p.n.e. Grupę tę tworzyli Goci, którzy rozwijali tutaj swoją cywilizację, jedną z najbardziej fascynujących w ówczesnej Europie. Historia, również na terenie Gminy Hrubieszów, pozostawiła niewyjaśnione dotąd tajemnice. Przykładem na to są zagadkowe kurhany w miejscowości Ślipcze. Nieco więcej informacji można pozyskać na temat pozostałości grodziska w miejscowości Gródek, które w średniowieczu wchodziło w skład Grodów Czerwieńskich.
• Gmina Hrubieszów, teren działalności księdza Stanisława Staszica, który założył tu w 1816 r. Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, jako pierwszą tego typu organizację w Europie.  Dzięki bogatej historii, wiele obiektów z terenu Gminy Hrubieszów, uznanych za zabytkowe, znajduje się pod opieką konserwatorską.

Więcej informacji i zdjęć na temat obszarów Natura 2000 z Gminy Hrubieszów można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Gminy Hrubieszów pod adresem: http://www.hrubieszow-gmina.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=507&Itemid=123

Autor zdjęć: Jacek Fuchs

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZENIA GMINY HRUBIESZÓW!!!