Gmina Witnica

Gmina Witnica położona jest w zachodniej części województwa lubuskiego w powiecie gorzowskim. Powierzchnia gminy liczy – 278,25 km2 (co stanowi 23,02 % obszaru powiatu gorzowskiego). W granicach gminy znajduje się 18 sołectw, w skład których wchodzi 19 miejscowości wiejskich oraz miasto Witnica. Obecnie Gminę zamieszkuje 13 tysięcy mieszkańców. Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej www.witnica.pl, gdzie znajdą Państwo więcej informacji o bogatej historii, walorach przyrodniczych oraz o atrakcjach turystycznych naszej Gminy.

Walory przyrodnicze, krajobrazowe i turystyczne

Obszar gminy charakteryzuje się cennym i malowniczym krajobrazem, na który składają się pagórki, niewielkie jeziora, przepływająca przez gminę rzeka Warta oraz cenne kompleksy leśne.
Szczególną cechą krajobrazu Gminy są trzy charakterystyczne pasy o układzie równoleżnikowym z odmiennym ukształtowaniem terenu i związaną z tym gospodarczą specyfiką: na północy pas wysoczyzny Pojezierza Myśliborskiego, pośrodku pas północnej skarpy Pradoliny Toruńsko - Eberswaldzkiej i na południu usytuowany po obu stronach Warty nizinny pas Kotliny Gorzowskiej.
Przez gminę Witnica przepływa jedna rzeka żeglowna - Warta. Warta wypływa w Kromołowie na wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i uchodzi do Odry w rejonie Kostrzyna n/O. Przez Witnicę przepływa również rzeka Witna (Witniczanka) o długości ok. 15km. Ponadto gmina pokryta jest siecią kanałów, będących urządzeniami melioracji podstawowych oraz melioracje szczegółowe, stanowiące sieć rowów.
Na terenie gminy Witnica znajdują się również jeziora. Są to jeziora pochodzenia lodowcowego. Leżą na terenach dawnego oddziaływania lądolodu, w północnej części gminy. Cechą charakterystyczną tych jezior jest ich położenie na terenach leśnych i zadrzewionych.

Jeziora w gminie Witnica :
• Jezioro Witek, 6,63 ha
• Jezioro Rak, 5,89 ha
• Jezioro Długie, 16,31 ha
• Jezioro Wielkie, 48,59 ha
• Jezioro przy ul. Cegielnianej (Witnica), 6,61 ha
• Jezioro Ustronie, 6,14 ha
• Jelenie Oko, 2,27 ha

Do charakterystycznych elementów sieci wodnej gminy należą również mniejsze zbiorniki wodne. Są to stawy, śródpolne oczka wodne oraz wyrobiska poeksploatacyjne wypełnione wodą. Pełnią nie tylko znaczącą funkcję biocenotyczną, ale stanowią także cenny element urozmaicenia krajobrazu rolniczego.
Występowanie na obszarze Gminy zróżnicowanych siedlisk powoduje stosunkowo dużą różnorodność gatunkową zwierząt i roślin. Bogactwu flory i fauny sprzyjają również ustanowione liczne formy ochrony przyrody.
W lasach występują następujące gatunki zwierzyny grubej: sarny, jelenie i dziki. Zwierzyna drobna to przede wszystkim: lisy, zające, bobry, wydry, borsuki i kuny. Licznie występują różne gatunki ptaków, żerujących i gniazdujących głównie w dolinach rzecznych, przede wszystkim rzeki Warty oraz w rejonie jezior.
Gady i płazy reprezentowane są m.in. przez żółwia błotnego, traszkę grzebieniastą, padalca zwyczajnego, ropuchę szarą i zieloną, rzekotki i kumaki.
Zróżnicowanie gatunków ryb jest dość duże. Występują tu głównie gatunki pospolite, zarówno w wodach płynących, jak i stojących.

System obszarów i obiektów prawnie chronionych gminy Witnica stanowią: Park Narodowy „Ujście Warty", Park Krajobrazowy „Ujście Warty", rezerwat przyrody Morenowy Las (dawniej Bogdaniec 1) oraz Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy „Jezioro Wielkie", Obszary Chronionego Krajobrazu: Lasy Witnicko-Dzieduszyckie i Lasy Witnicko-Dębieńskie, Gorzowsko-Krzeszycka Dolina Warty, użytek ekologiczny „Torfowisko Mosina", pomniki przyrody.

Obszary sieci Natura 2000

PLC080001 Ujście Warty
Typ Ostoi J
Powierzchnia 33297,4 ha (w gminie Witnica 8.510,9 ha)

Obszar obejmuje terasę zalewową Warty, przy jej ujściu do Odry, wraz z Kostrzyńskim Zbiornikiem Retencyjnym i fragmentem doliny Odry, poprzecinaną licznymi odnogami cieków, starorzeczami i kanałami. Na terenach zalewowych dominują okresowo zalewane łąki i pastwiska, szuwary, zarośla wierzb i łęgi wierzbowe. Prawie co roku około 1/3 obszaru jest zalewana przez wodę, roczne wahania jej poziomu dochodzą do 3,5 m, a najwyższy poziom wody występuje przeważnie w marcu lub kwietniu. Zdarzają się ponadto silne wahania poziomu wód pomiędzy wczesną wiosną i późną jesienią. Na obszarze poza wałami dominują ekstensywnie użytkowane łąki i pola orne. Na krawędzi dolin wykształciły się płaty muraw kserotermicznych.

Obszar obejmuje: Park Narodowy Ujście Warty (7 955,86 ha; 2001), część Parku Krajobrazowego Ujścia Warty (28 487,8 ha; 1996), rezerwat przyrody Lemierzyce (3,3 ha; 1970) i rezerwat przyrody Pamięcin (11 ha; 1972, 2003), rezerwat przyrody Dolina Postomin (2004) Fragment obszaru stanowi ostoja Ramsar Słońsk (4 244 ha; 1984).

PLB320015
Ostoja Witnicko-Dębniańska
Typ Ostoi J
Powierzchnia 46993,1 ha (w gminie Witnica 10.582,5 ha)

Fragment lasów położonych na północ od doliny Warty, zlokalizowanych w strefie krawędziowej doliny i na obszarze do niej przyległym oraz kompleks leśny ciągnący się po Dębno i dolinę Myśli. Obszar wyróżnia się dużą lesistością. Zasadniczą część kompleksu leśnego stanowią lasy gospodarcze, w których znajdują się liczne torfowiska mszarne. Zachodnią część obszaru rozcinają ekosystemy rzeki Myśli i jej dopływu Kosy. Na obrzeżach rzek o silnie meandrujących korytach znajdują się niewielkie starorzecza o różnym stopniu lądowienia i procesów torfotwórczych, a także rozległe enklawy zbiorowisk wodno-bagiennych, szuwarowych i leśnych. Na całym obszarze występują różnej wielkości zbiorniki wodne. Są to zarówno jeziora dystroficzne, jak i duże zbiorniki eutroficzne. Charakterystycznym elementem krajobrazu są torfowiska. Teren jest w małym stopniu zurbanizowany i przekształcony antropogenicznie.